زخم گلوله و گاز اشک آور

برخورد با زخم گلوله

· هرگز زخم گلوله را غیر جدی فرض نکنید. ممکن است کشنده ترین زخم‌ها در آغاز بی‌اهمیت به نظر بیایند. محل ورود و خروج زخم، به هیچ وجه نشانه‌ی مسیر گلوله نیست. از ظاهر زخم و محل ورود زخم، نمی توان فهمید که گلوله به کجا رسیده و به چه ارگانی آسیب رسانده‌است. بنابراین، همه‌ی زخم‌های گلوله را در هر حالت جدی بگیرید و هرچه سریع‌تر مصدوم را به بیمارستان برسانید.

· مهم‌ترین کار، در هنگام برخورد با مصدوم ناشی از زخم گلوله، غیر از اصول اولیه احیا و کمک‌ها اولیه که در این مقال نمی‌گنجد، دو مورد است:

o جلوگیری از خون‌ریزی

o رساندن هرچه سریع‌تر مصدوم به بیمارستان

· از آن‌جا که زخم گلوله ممکن است نیاز به جراحی سریع داشته‌باشد، اگر زمان برای رسیدن به دو بیمارستان مساوی است، بیمارستان بزرگ‌تر را انتخاب کنید. در انتخاب بیمارستان، عواملی مانند ترافیک و وجود نیروهای امنیتی در مسیر را در نظر بگیرید. زمان برای نجات جان مصدوم، طلاست.

· برای کنترل خون‌ریزی، اولین و مهم‌ترین کار، فشار مستقیم روی زخم در حال خون‌ریزی است. تقریباً خون‌ریزی وجود ندارد که با فشار مستقیم بند نیاید. یک پارچه‌ی یا حوله‌ی تمیز را روی زخم قرار دهید و با کف دست فشار دهید. اگر خون از حوله نشت کرد، هرگز آن را برندارید. حوله‌ی دیگری به روی آن بگذارید و فشار را ادامه دهید. هرگز سعی نکنید که پارچه‌ها را بردارید تا ببینید که زخم خون‌ریزی می‌کند یا نه. فشارتان را برای چک کردم زخم قطع نکنید. وقتی خون ریزی قطع شد، روی زخم را با فشار ببندید؛ اما دقت کنید که دور اندام را نبندید تا خون رسانی به انتهای اندام مختل نشود. قبل از بستن زخم، فشار روی خون‌ریزی را حداقل ده دقیقه‌ی مداوم ادامه دهید و مگر برای افزودن حوله و پارچه‌ی تمیز، دستتان را برندارید.

· بار دیگر، تأکید می‌کنیم؛ مهم‌ترین کار، فشار مستقیم روی زخم است. هرچه درباره‌ی اهمیت این کار توضیح دهیم، کم گفته‌ایم. آن‌قدر فشار دهید تا خون‌ریزی بند بیاید. این کار حتی در بعضی موارد، مانند زخم‌های ران، می‌تواند از خون‌ریزی داخلی جلوگیری کند؛ در حالی که در ظاهر، خون‌ریزی به نظر جدی نمی‌رسد.

· اگر مصدوم به هوش است، اجازه بدهید در وضعیتی که خودش راحت‌تر است قرار بگیرد.

· اگر زخم در گردن و صورت است، خون‌ریزی ممکن است شدیدتر باشد. در این منطقه‌ها، بیشتر تلاش کنید که فشارتان مستقیم روی زخم باشد؛ چرا که فشار به یک ناحیه‌ی گسترده روی گردن، می‌تواند در خون رسانی به سر اختلال ایجاد کند. در این زخم‌ها، تلاش کنید مصدوم را در حالت نشسته نگه‌دارید. اگرچه معمولاً تلاش می‌شود گردن بی‌حرکت نگه‌داشته شود، شواهد نشان می دهد که حرکت دادن گردن آسیب در زخم گلوله آسیب را افزایش نمی‌دهد. بنابراین اولویت با توقف خون‌ریزی و رساندن هرچه سریع‌تر مصدوم به بیمارستان است.

· در زخم‌های سینه و پشت، خطر آسیب به اعضای حیاتی وجود دارد. در بعضی مواقع مانند مورد شهید سی خرداد، ندا آقا سلطان، با برخورد گلوله به آئورت و خون‌ریزی شدید داخلی و خارجی، هیچ اقدامی از کسی ساخته‌نیست؛ ولی در بیشتر موارد، می‌توان با اقدامات ساده و انتقال سریع مصدوم به بیمارستان، جان او را نجات داد. اگر زخمی روی سینه وجود دارد که هوا با تنفس از آن به درون مکیده و با بازدم بیرون می‌آید، سعی کنید با پوششی پلاستیکی که مانع عبور هوا شود، آن را بپوشانید. اما دقت کنید که اگر هوا بتواند به داخل قفسه سینه برود و نتواند بیرون بیاید و به اصطلاح در سینه به دام بیفتد، خطرناک‌ترین عارضه‌ی زخم‌های قفسه‌ی سینه را به دست خودتان ایجاد کرده اید. در این صورت، فشار هوا می‌تواند منجر به ایست قلب شود. بنابراین اگر پوشاندن زخم منجر به تنگی نفس مصدوم شد، به سرعت پوشش را بردارید یا از آغاز، یک طرف آن را باز بگذارید.

· به مصدوم اجازه ندهید زخم را ببیند. رویش را به سمت دیگر بگردانید و با او صحبت کنید. تنها اثر دیدن زخم، بدتر شدن حال مصدوم است.

· بند آوردن خون‌ریزی زخم‌های شکم، مشکل تر و خطر آسیب اندام‌های حیاتی داخلی بیشتر است. در این موارد، بیشتر اهمیت دارد که مصدوم را هرچه سریع‌تر به بیمارستان برسانید.

· در زخم‌های اندام‌ها، دست و پا، اگر با وجود بیش از بیست دقیقه فشار مستقیم و مداوم، خون‌ریزی هم‌چنان ادامه دارد، راه دیگر متوقف کردن خون‌ریزی، بستن یک باند محکم، به دور اندام، کمی بالاتر از محل خون‌ریزی است. این کار شمشیر دولبه است؛ چرا که ممکن است منجر به نرسیدن خون به اندام و قطع آن شود. بنابراین حتی‌الامکان از این کار پرهیز کنید و خون‌ریزی را با ادامه‌ی فشار مستقیم بند بیاورید. اگر ناچار شدید، تنها برای مدت کوتاهی این باند را ببندید. در این صورت ناچار شدن به استفاده، یک باند عرض انتخاب کنید و آن را روی مفصل نبندید؛ چرا که مؤثر نخواهد بود.

· اگر زخم روی دست و پاست و خون‌ریزی شدید است یا علائم بی‌حالی در مصدوم وجود دارد، مصدوم را بخوابانید و پاهایش را بالاتر از سطح بدون قرار دهید. اما اگر زخم در بدن یا سر است، در هیچ حالتی، هرگز پاها را بالا نیاورید.

· هرگز به مصدوم آب یا خوردنی ندهید.

گاز اشک‌آور و گاز فلفل

· گاز اشک‌آور و فلفل شایع‌ترین وسیله‌ی مورد استفاده توسط نیروهای ضد شورش است. این گازها هم چشم و هم پوست را می سوزاند و بیش از اثر جسمی، با ایجاد اضطراب، عصبانیت، گیج کردن، سوزش صورت، چشم و بینی، تاری دید، آب‌ریزش بینی و ایجاد اشک، اثر روانی دارد و تمرکز و قدرت تجمع افراد را به هم می‌زند. بدین ترتیب تجمع راحت‌تر به هم خورده و نیز افراد راحت‌تر در معرض دست‌گیری قرار می‌گیرند. این گازها به ندرت اثر دائمی و یا خطرناک دارند؛ در نتیجه قبل از هرچیز، خون‌سردی خود را از دست ندهید و اجازه ندهید که مزدوران با استفاده از سرگشتگی شما، کسی را دستگیر کنند. نجات یک نفر از دست‌گیری، ممکن است نجات جان او باشد.

· صدای شلیک گاز اشک‌آور را با صدای شلیک گلوله اشتباه نکنید و وحشت نکنید. این دو صدا بسیار شبیه به همند.

· هرگز پوکه‌ی گاز اشک آور یا لمس نکنید و سعی نکنید آن را بردارید و به جای دیگری بیندازید. پوکه داغ است و ممکن است منفجر شود. اگر امکانش را دارید، آن را با ضربه پا از محوطه دور کنید. اما بهترین کار، دور شدن از اطراف پوکه است.

· برای جلوگیری از اثر گاز اشک‌آور، می‌توانید یک دستمال را در آب لیمو یا سرکه خیس کرده، آن را در یک کسیه پلاستیکی در جیب خود داشته‌باشید. وقتی در معرض گاز اشک‌آور قرار گرفتید، از درون آن تنفس کنید. اسید موجود در آن، اثر گاز را برطرف کرده، مانع از سوزش مجاری تنفسی شما می‌شود.

· مهم‌ترین درمان این گازها برخلاف تصور رایج، شست‌وشو با آب فراوان است. اگر در خانه‌های اطراف به شلنگ آب شهری دست‌رسی دارید، صورت و چشم‌های مصدوم را با آب فراوان برای چند دقیقه بشویید. هیچ چیز به این اندازه تسکین دهنده‌ی آسیب ناشی از این گازها نیست.

· در بعضی موارد، به ویژ درصورتی که مصدوم سابقه ی آسم داشته‌باشد، ممکن است این گازها منجر به تنگی نفس شود. در این صورت، درمان مانند درمان آسم است. اگر مصدوم اسپری آسم به هم‌راه دارد، از آن استفاده کنید و یا آن را از داروخانه‌های اطراف تهیه کنید. درمان دیگر، همانند آسم، تنفس از کپسول اکسیژن است. در صورتی که تنگی نفس بروز کند، بهتر است بیمار را به بیمارستان یا درمانگاه برسانید.

· اگر لنز تماسی دارید، بهتر است در تجمع‌هایی که احتمال برخورد با گاز اشک‌آور وجود دارد، از آن استفاده نکنید. این لنزها و هرچیز دیگری که مانع شستن صورت شما با آب فراوان شود، بهبود را به تأخیر می‌اندازد.

در پایان، یادتان باشد که ما بی شماریم و دیکتاتور رفتنی است!